Wednesday 17 December 2014

Türk şapkası: Serpuş

Tarihte Türkler farklı farklı şapka türleri kullanmışlardır, ancak has Türk şapkası denebilecek iki ana tür görülmektedir:
Börk ve Serpuş.

Bu iki şapka Orta Asya'da kullanılmış ve Ortadoğu'ya göçlerle gelmiş. 12.-13. yüzyıllara baktığımızda minyatürlerde yaygındır. Börk, Selçuklu, Memlük, İran (ki Selçuklu ve Safevi Türk devletleridir) ve Osmanlı'nın ilk dönemleri yaygındır. Börk hakkında ayrı bir makale yazacağım.

Serpuş bilhassa Selçuklularda ve Memlüklerde yaygındır. Serpuş askeri bir şapkadır. Türk toplumu askeri bir toplumdur, bu yüzden serpuş günümüze ulaşmış minyatürlerdeki kişilerin birçoğunda görülebilmektedir.

Resimleri incelediğimizde yuvarlak bir kırmızı başlığın önünde üçgen biçimde deri var. Kenarlar siyah kürk kaplı. Muhtemelen yan ve arkalarda da kürkün altı deri kaplıdır.

Tarihi resimlerden örnekler:

Selçuklu Serpuşu, 13.yy

13. Yüzyıl Selçuklu Türk Beyleri
Selçuklu Türk beyleri 13. yy

Selçuklu
13. yüzyıl Selçuklu

Seljuk 13. yy
13. yüzyıl Selçuklu

Selçuklu atlıları avlanıyor
Selçuklu Türk Beyleri avda. 13 yüzyıl


Selçuklu Süvarisi Giysileri
Osprey Publishing: 13. yüzyıl Selçuklu Süvarisi

Selçuklu Türkü
Osprey kitaplarından Selçuklu savaşçısı
..ve resimlere bakarak yaptığım serpuş:

Seljuk Sharbush

4 parça kırmızı keçeden dikildi, deri parçası arkada birleşiyor. Çok rahat ve Serpuş keçe sayesinde soğuk havada sıcak tutuyor, sıcak havada serin tutuyor.

Biz kendimiz ecdadımızın şapkasını bilmezken, dizilerde, filim ve belgesellerde Arap Bedevi sarığı kullanırken, başka ülkelerdeki ilgili kişiler bunu araştırıp yapmıştır:
Serpuş hakkında İngilizce Makale
Serpuş hakkında Fransızca Makale
(linklere tıklayınız)

Gökmen

No comments:

Post a Comment